ปราชญ์ชาวบ้าน
ด้านสมุนไพรรักษาโรคนาย ชาลี ขวัญเมือง หรือหมอชาลี เกิดในครอบครัวที่ยากจน เป็นคนใฝ่รู้จึงขอพ่อแม่บวชเรียนที่วัดร้องเข็ม และวัดแม่คำมีรัตนปัญญา จังหวัดแพร่ เพื่อศึกษาหาความรู้ตามประเพณีโบราณ มีโอกาสศึกษาภาษาล้านนา และค้นพบตำรายาแผนโบราณจากใบลานจึงเรียนรู้อย่างจริงจังจนสามารถท่องจำตำรับ ยาจนขึ้นใจ โดยเริ่มศึกษา “ศาสตร์การวิเคราะห์ธาตุเจ้าเรือน” การทดลองปรุงยา “ยาแก้ห้าต้น” และ “ยาบำรุงธาตุ” เพื่อใช้รักษาโรค ภายหลังการลาสิกขาบท สุขภาพของหมอชาลีเริ่มไม่ดีเพราะพบว่าตนเองกำลังเป็นโรคนิ่ว จึงได้นำความรู้ที่เคยอ่านตามใบลานมาทดลองใช้ ปรากฏว่าหายดีโดยไม่ต้องผ่าตัด จากนั้นจึงได้เริ่มปรุงยาสมุนไพรรักษาโรคนิ่ว โรคกระเพาะ โรคไต แจกจ่าย ช่วยเหลือ และรักษาผู้ป่วยเรื่อยมา หมอชาลี มีองค์ความรู้และเรียนรู้จากประสบการณ์หลายอย่าง ทั้งการวิเคราะห์ธาตุเจ้าเรือน การใช้สมุนไพรและตำรายาโบราณ มีผลงานโดดเด่นได้รับการยกย่องเป็นครูภูมิปัญญาไทยรุ่นที่ 5 ด้านการแพทย์แผนไทย มีกิจกรรมการสืบสานวัฒนธรรมประเพณี การเป็นแหล่งศึกษาดูงานด้านสมุนไพรอีกด้วย การศึกษาค้นคว้าความรู้เพิ่มเติม และรวบรวมความรู้เกี่ยวกับสมุนไพร ทั้งการสังเกต จดจำ บันทึกสรรพคุณและการเติบโตของพืชสมุนไพร รู้ว่าต้นไม้หลายชนิดมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงธาตุเจ้าเรือน จากการศึกษาวินิจฉัยโรคของผู้ป่วยและประวัติผู้เสียชีวิต พบว่าผู้ป่วยด้วยโรคต่าง ๆ หรือผู้ที่เสียชีวิตจำนวนมากล้วนแล้วแต่มีส่วนเกี่ยวข้องกับ วัน เดือน ปี เกิด ของคนนั้น ๆ และเป็นที่มาของการเกิดโรคต่าง ๆ หมอชาลีจึงใช้หลักวินิจฉัยโรคตามวิธีวิเคราะห์ธาตุเจ้าเรือน โดยใช้สมุนไพร และอาหารประจำธาตุเป็นยาในการป้องกัน และรักษาโรคของผู้ป่วยเป็นหลัก
Post a Comment